منظومه شمسی از انفجار یک ابرنواخترو فروریزش یک ابر مولکولی چرخانپدید آمد و هویت آن در دوران رنسانس(نوزایی) و با مشاهدات افرادی از جمله گالیلئو گالیلهدوباره مطرح و شواهد انکارناپذیر آن بر پایه محاسبات او ارائه‌شد. این سامانه در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیریواقع‌شده و ۲۶٬۰۰۰ سال نوریاز مرکز کهکشانیفاصله، و در کناره کهکشانقرار دارد.
ماده‌ای رقیق و فشرده به‌نام محیط میان‌سیاره‌ایدر فاصله میان سیارات و اجسام دیگر وجود دارد. اجزای سازنده محیط میان‌سیاره‌ای را هیدروژنخنثی و غیر یونیزه‌شده، گاز پلاسما، پرتوهای کیهانیو ذرات گرد و غبارتشکیل می‌دهند. در واقع این پنداشت که فضایک خلأکامل است، نادرست است و مواد محیط میان‌سیاره‌ایدر فضا وجود دارد. سدنا ۹۰۳۷۷دورترین جسم کشف‌شده در منظومه شمسی‌است که اوجآن ۱۰۰۰ واحد نجومیاست و تناوب مداریآن ۱۰٬۵۰۰ سال به طول می‌انجامد. ابری کروی‌شکلو بزرگ به نام ابر اورتمنظومه شمسی را دربرگرفته که دامنه آن از ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ واحد نجومی‌دورتر از خورشید آغاز می‌شود و به گستردگی ۵۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ واحد نجومی‌دورتر از خورشید ادامه می‌یابد. گسترش مرزهای منظومه شمسی تا جایی‌است که دیگر تحت تأثیر خورشید (نفوذ نور خورشید، گرانش خورشیدی، میدان مغناطیسی خورشیدو بادهای خورشیدی) نیست. هلیوپازمرز میان محیط میان‌سیاره‌ای و فضای میان‌ستاره‌ایاست. هلیوپاز به عنوان مرز بیرونی منظومه شمسی در نظر گرفته شده و برآورد می‌شود که میان ۱۱۰ تا ۱۷۰ واحد نجومی‌از خورشید دورتر است.
منظومه شمسییا سامانه خورشیدی(Solar System) سامانه‌ای دربرگیرنده یک ستارهبه نام خورشیدو شماری اجرام آسمانیدیگر است که در مدارهاییمستقیم یا غیر مستقیم پیرامون آن می‌گردند. خورشید بیش از ۹۹٫۸ درصد جرم منظومه شمسی را تشکیل می‌دهد و سرچشمه انرژیبسیار از جمله گرما و نور است. این ستاره یک ستاره نوع جی رشته اصلیو عضوی از توده ستارگان نخستیناست. مانایی منظومه شمسی به مانایی خورشید وابسته‌است.
منظومه شمسی دارای هشت سیاره( عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوسو نپتون) و پنج سیاره کوتولهتاکنون شناخته‌شده ( سرس، پلوتون، هائومیا، ماکی‌ماکیو اریس) است. چهار سیاره نخست، سیارات درونی یا زمین‌سانهستند و بیشتر از سنگساخته شده‌اند و از چهار سیاره دیگر مشتری و زحل سیارات بیرونی یا غول‌های گازیهستند و بیشتر از گازهای هیدروژنو هلیومساخته شده‌اند و اورانوس و نپتون غول‌های یخیهستند. علاوه بر این اجرام، منظومه شمسی دربرگیرنده اجرام دیگری از جمله ماه‌ها، سیارک‌ها، شهاب‌وارها، ، کمربند کویپرو دیسک پراکنده (سامانه خورشیدی)است.
در اوایل قرن بیستم میلادی دو اخترشناس امریکایی نظریه برخورد نزدیک را ارائه دادند که بنا به عقیده آنها ، ذراتی از ماده خورشید ، در اثر برخورد نزدیک یک ستاره دیگر بیرون ریخته است. بعدا این ذرات به همدیگر پیوسته و اجرام بزرگی را تشکیل می‌دهند که از این اجرام بزرگ ، سیاره‌ها بوجود آمده‌اند.
نظریه مهم دیگر در سال 1755 میلادی (1134 شمسی) بوسیله فیلسوف آلمانی ، امانوئل کانت ، مطرح شد. نظر کانت به عقیده قابل قبول امروزی شبیه است. بر طبق آن ، منظومه شمسی از یک ابر گاز و غبار در حال چرخش ، شکل گرفته است. نظر کانت بوسیله ریاضیدان فرانسوی به نام پیر دو لاپلاس بسط داده شد.
فرضیه کانت - لاپلاس ، یک ابر بسیار بزرگ از گازهای داغ را ترسیم می‌کند که به دور محور خود می‌چرخد. کانت و لاپلاس، این ابر بزرگ را سحابی نامیده‌اند.
سرد شدن گاز سحابی ، باعث انقباض آن می‌شود. در این ضمن ، با انقباض جرم اصلی ، حلقه‌هایی از گاز در اطراف آن باقی می‌مانند. این جرم اصلی همان خورشید است. حلقه‌ها در اثر نیروی گریز از مرکز (نیرویی است که اجسام در حال چرخش را به طرف بیرون از مرکز چرخش می‌راند.) از مرکز دور می‌شوند. بنابراین فرضیه، حلقه‌های جدا از هم ، منقبض شده و سیاره‌ها را بوجود آورده‌اند. دانشمندان در درستی این نظر تردید دارند، چرا که گازهای داغ گرایشی به انقباض ندارند، بلکه در فضا گسترش می‌یابند.
فیزیکدان آلمانی کارل فون وایتسزیکر بنیاد اصلی تئوری جدید ابر غبار را پیشنهاد کرد. بعد از آن اخترشناس امریکایی به نام جرارد کویپر نظر وایتسزیکر را به‌صورت تئوری جدید منشا منظومه شمسی تکمیل کرد. سیارات منظومه شمسی، از همان گاز و غباری شکل گرفته‌اند که خورشید از آن پدید آمده است.
ابر بزرگ با گردش خود در فضا به بخشهای کوچکتری تقسیم شده است. ذرات موجود در این بخشها ، همدیگر را جذب کرده‌اند و سرانجام سیاره‌ها را بوجود آورده‌اند. بیشتر مواد ابر اصلی در اثر تابش خورشید از آن دور شده‌اند، ولی پیش از آنکه خورشید ، حالت ستاره به خود گیرد، اندازه سیاره‌ها به حدی رسیده بود که می‌توانستند در مداری به دور آن باقی بمانند یا گردش کنند.